Strategisch plannen: een introductie

Als je ooit hebt geprobeerd een bedrijf te runnen, een project te managen of zelfs een persoonlijk doel te bereiken, weet je hoe belangrijk strategisch plannen is. In de zakelijke wereld is het concept van ‘strategisch plannen’ een term die je waarschijnlijk vaak zult horen. Maar wat betekent strategisch plannen eigenlijk en waarom is het zo belangrijk? In deze blog voor beginners gaan we in op de basiselementen van strategisch plannen, waarom het belangrijk is en hoe je het effectief kunt implementeren in je MKB onderneming.

Wat is strategisch plannen?

Strategisch plannen is het proces waarbij een organisatie haar doelen en doelstellingen bepaalt en vervolgens een plan maakt om deze te bereiken. Het gaat niet alleen om het maken van een actieplan, maar om het hebben van een gedetailleerde routebeschrijving met duidelijk gedefinieerde stappen, middelen en tijdlijnen om succesvol te zijn.

Waarom is strategisch plannen belangrijk?

Strategisch plannen biedt meerdere voordelen voor een MKB bedrijf:

  1. Richting: Het biedt een duidelijke richting en doelstellingen voor het team.
  2. Efficiëntie: Door het hebben van een goed doordacht plan, kun je middelen zoals tijd en geld effectiever inzetten.
  3. Meetbaarheid: Met een strategisch plan kun je duidelijke mijlpalen en KPI’s (Key Performance Indicators) instellen om je voortgang te meten.
  4. Risicobeheersing: Het helpt je om potentiële problemen en risico’s te identificeren en daarvoor oplossingen of mitigatieplannen te creëren.

De basiscomponenten van strategisch plannen

Missie, visie en ambitie

Een missie beschrijft het bestaansrecht van een organisatie, terwijl een visie uiteenzet wat de organisatie wil bereiken op de lange termijn. Deze twee elementen vormen het fundament van je strategisch plan. In de ambitie geef je vervolgens aan welke doelstellingen je (op lange en korte termijn) wilt bereiken. Dit kan zowel financieel als kwalitatief van aard zijn.

SWOT-analyse

SWOT-analyse is een instrument dat je kunt gebruiken voor het evalueren van de interne en externe omgeving waarin je MKB onderneming actief is. Het is een belangrijk onderdeel van strategisch plannen omdat het je helpt om inzicht te krijgen in de huidige positie van je bedrijf en hoe je deze dient te verbeteren om uiteindelijk je ambitie te realiseren. In een SWOT-analyse kijk je naar de verschillende afdelingen (inclusief directie) en verschillende aspecten van de bedrijfsvoering.

Sterktes (Strengths)

Dit zijn de kwaliteiten die een organisatie onderscheiden van de concurrentie. Het kan gaan om een sterk merk, unieke technologie, toegewijde medewerkers, of zelfs locatievoordeel. Inzicht in je sterke punten kan je helpen om te bepalen welke kansen je het beste kunt benutten.

Zwaktes (Weaknesses)

Zwaktes zijn aspecten die een organisatie hinderen in haar prestaties en groei. Het kunnen interne tekortkomingen zijn zoals verouderde technologie, gebrek aan vaardigheden, of financiële beperkingen. Het is belangrijk om deze zwakke punten te erkennen om ze te kunnen aanpakken of om strategieën te ontwikkelen die hun impact minimaliseren.

Kansen (Opportunities)

Dit zijn de externe ontwikkelingen die een organisatie kan gebruiken om haar doelen te bereiken. Dit kunnen nieuwe markten zijn, een veranderende behoefte van de consument, of technologische ontwikkelingen die je organisatie kunnen helpen. Strategisch plannen vereist dat je deze kansen identificeert en een plan maakt om ze te benutten, vaak door je sterke punten in te zetten.

Bedreigingen (Threats)

Dit zijn externe factoren die de prestaties van een organisatie negatief kunnen beïnvloeden. Voorbeelden zijn economische recessie, toenemende concurrentie en veranderende regelgeving. Het is essentieel om deze bedreigingen te identificeren tijdens het strategisch plannen, zodat je plannen kunt maken om zo goed mogelijk met deze bedreigingen om te gaan.

Doelstellingen en Doelen

Dit zijn de concrete uitkomsten die je wilt bereiken. Doelstellingen zijn meestal ruimer en meer op de lange termijn gericht, terwijl doelen specifiek, meetbaar, haalbaar, relevant en tijdgebonden moeten zijn (SMART).

Actieplannen en Tactieken

Als de missie en visie het ‘waarom’ en ‘wat’ van je strategisch plan definiëren, dan vormen de actieplannen en tactieken het ‘hoe’. Zodra je een helder inzicht hebt in je sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen, en je doelstellingen en doelen hebt gesteld, is de volgende stap om te bepalen hoe je die doelen daadwerkelijk gaat bereiken. Dit doe je door actieplannen en tactieken te ontwikkelen.

Wat zijn actieplannen?

Een actieplan is een gedetailleerd stappenplan dat de activiteiten en taken beschrijft die uitgevoerd moeten worden om een specifiek doel te bereiken. Het plan bevat meestal:

  • Acties of taken: Welke stappen moeten worden genomen?
  • Verantwoordelijke personen: Wie is verantwoordelijk voor elke taak?
  • Tijdlijnen: Wanneer moeten deze taken worden uitgevoerd?
  • Benodigde middelen: Welke middelen zijn nodig om deze taken uit te voeren (bijvoorbeeld budget, personeel, etc.)?
  • Indicatoren voor succes: Hoe weet je of de actie succesvol is geweest?

Monitoring en evaluatie

Het plan moet regelmatig worden geëvalueerd en indien nodig worden bijgesteld. Dit omvat het volgen van KPI’s en het maken van aanpassingen aan het plan op basis van de verzamelde data en feedback.

Tips voor effectief strategisch plannen

Betrek het volledige team

Strategisch plannen is een collectieve inspanning. Het betrekken van teamleden in het planningsproces kan leiden tot betere ideeën en meer draagvlak voor de uitvoering van het plan. Uiteindelijk moet het strategisch plan succesvol geimplementeerd worden.

Wees flexibel

Hoewel een strategisch plan je een richting geeft, moet het niet rigide zijn. Marktcondities, technologie en consumentengedrag veranderen voortdurend, dus flexibiliteit is essentieel.

Continu leren

Leer van zowel successen als mislukkingen. Beide bieden waardevolle lessen die kunnen worden geïntegreerd in toekomstige strategische plannen.

Conclusie

Strategisch plannen is een essentieel onderdeel van succesvol management en leiderschap. Het stelt je in staat om vooruit te kijken, je doelen en ambities te definiëren, en een plan op te stellen om deze te bereiken. Of je nu een beginner bent in de wereld van het bedrijfsleven of een ervaren leider, strategisch plannen moet een vast onderdeel zijn van je routine. Door een goed doordacht strategisch plan te hebben en dit regelmatig bij te stellen, leg je de basis voor het langdurig succes van je organisatie.

Wij hebben veel MKB bedrijven ondersteund bij de vorming van strategische plannen en de daadwerkelijke implementatie er af. Ben je benieuwd wat we voor je kunnen betekenen? Neem vrijblijvend contact met ons op.

Categorie

Auteur

Mitch van Bovene Crossminds
Mitch van Bovene

Senior adviseur

T: +31 6 53 15 72 95

E: mitchvanbovene@crossminds.nl